Jasmin Agić, novinar i pisac, potencira u svom izvrsnom djelu Historija odbačenih na jačanju bosanskog duha, koji bi pak trebao stupiti u otvorenu konkurenciju s vjerskim fašizmom konstitutivnih vlastodržaca. (Foto: Halid Kuburović)
Piše: Hamza Hamzabegović
Ovih dana je iz štampe izašla „Historija odbačenih“ bosanskog pisca Jasmina Agića iz Zenice. Ovdje se nalazi 22 teksta u eseističkom stilu najvisočijeg književnog kvaliteta, što svjedoči o rutini ovog nadarenog književnika.
Jasmin Agić „portretira“ 20 ličnosti iz javnog i umjetničkog života naše zajedničke prošlosti, najviše pisaca te filmskih režisera ili drugih umjetnika. Ovdje dolazi do izražaja prokletstvo Bosanaca i njihovih umjetnika. Dok su ideološki bili potrebni, dizani su u nebo. Kad se promijeni ideologija, „odbačeni“ su u povijesno smeće.
Promjenom sistema i svjetonazora, pa i smjernica unutar samog režima, svejedno da li je to komunizam – (vjerski) fašizam, simulirana damokratija – anarhija, oni postaju žrtve opskurne antiljudske propagande. Umjetnička vrijednost njihovih radova se zanemaruje i odbacuje. Oni su najednom kolateralna šteta nove ideologije pa su izloženi difamiranju i mobingu najgore vrste.
Ko je nekad bio u komunističkom pokretu, bio je žrtva fašističkog sistema. A ko kasnije nije prihvatao komunističko jednoumlje, imao je problema ne samo u umjetničkom djelovanju nego i u privatom životu. (Naravno, jednoumlje ne postoji samo u komunizmu ili fašizmu.)
U knjigi/knjizi „Historija odbačenih“ posebno mjesto zauzima prvo poglavlje „Zlurado lice primitivizma“. Ovdje autor Jasmin Agić nastoji objasniti ljudsku zluradost čuvara dotičnog sistema. Ipak, on na neki način vidi i optimizam u potencijalu bosanskog duha, koji bi eventulno, kad bi ojačao, mogao izglačati ove devijacije u neljudskim sistemima.
„Spektakularnost te podvojenosti, žestina kojom se latentna svijest o neponovljivoj vrijednosti pojedinačnog dostignuća branila od zluradosti primitivnog negiranja, zornije od svih rasprava svjedoči o važnosti koju su oni proganjani imali u formiranju kolektivnog bosanskog duha.“
Dvadeset umjetničkih ličnosti u „Historiji odbačenih“ koje je Jasmin Agić portretirao: Zija Dizdarević, Branko Ćopić, Ivan Goran Kovačić, Hasan Kikić, Derviš Sušić, Skender Kulenović, Meša Selimović, Mak Dizdar, Isak Samokovlija, Izet Kiko Sarajlić, Hajrudin Šiba Krvavac, Bato Čengić, Mirza Idrizović, Zuko Džumhur, Enver Čolaković, Nedžad Ibrišimović, Ivo Andrić, Predrag Matvejević, Hamdija Kreševljaković, Radovan Samardžić.
Historija odbačenih
Knjiga: Historija odbačenih
Pisac: Jasmin Agić
ISBN: 978-9958-29-164-7
Izdavač: Connectum
Šifra: B1953
Broj strana: 186
(Foto: Halid Kuburović)
Publika